I Horvaths stykke Kasimir og Karoline møter vi folk frå ulike samfunnslag. Horvath viser korleis klassetilhøyrigheit pregar oss både når det gjeld moglegheiter og val. Vi spurde to profilerte skribentar på kvar si side i politikken om å skrive eit personleg essay om klassedimensjonen i Noreg i dag. Dette er Mímir Kristjánssons tekst:
Kvar eg voks opp? Adressa var Øvre Stokkavei 57. Men mamma sa alltid Eiganes. Eller Egenes, slik dei som er fine på det i Stavanger plar å gjera.
TEKST Mímir Kristjánsson, nyheitssjef i Klassekampen
Dette var ikkje noka stor løgn frå mammas side, me budde berre fire eller fem gater unna Eiganesveien, men gata der me budde, heitte no ein gong Stokkaveien, og det rette hadde difor vore å seia at me budde på Stokka.
Denne vesle tilsnikinga seier mykje om mor mi. Ho har alltid vore litt fin på det. Då eg voks opp, tvinga ho meg til å tala den praktisk talt utdøydde overklasse-sosiolekten i Stavanger, der ein seier «je» i staden for «eg» og «Egenes» i staden for «Eiganes». Slik vart eg noko av ein anakronisme, ein ti år gamal gut som tala som ei 80 år gamal dame. Målet var truleg å vise at eg kom frå ein fin heim, der foreldra satt godt i det.
Tilsnikinga låg i at eg eigentleg ikkje kom frå nokon fin heim. Misforstå meg rett, me var på ingen måte fattige. Eg voks opp i ein nydeleg gamal trevilla, som mamma hadde arva. Han låg kanskje ikkje på Eiganes, men Stokka er heller ikkje noko dårleg plass å komma frå. Eg mangla så å seia ingenting, til liks med svært mange andre norske barn i min generasjon.
Men me kunne neppe kalla oss rike, slik mamma meir enn gjerne gjorde, der ho kom gåande nedover gata i minkpelsen sin. Mamma sin jobb var å vera lærar for fremmendspråklege. Pappa var journalist i lokalavisa Rogalands Avis. Og det fine huset hadde me arva frå mormor, som heile sitt vaksne liv var åleinemor og arbeidde på Televerket. Ikkje noko av dette er dårlege jobbar. Men det er ikkje jobbar som gir ein grunn til å få måla eit bilde av sonen sin i fektedrakt for å kasta litt adeleg glans over trappeoppgangen, slik mamma har fått av meg (kunstnaren er ein av mamma sine elevar, ein asylsøkar frå Syria).
Kvifor var det så viktig for mamma å snobba oppover? Eg fattar det ikkje. Slik som eg har ho vore kommunist heile livet. Men min kamp har jo alltid vore å snobba nedover. Eg har aldri jobba på nokon fabrikk, på noko lager, på nokon byggeplass. Eg er ikkje ein gong journalist lenger, men ein satans mellomleiar! Medlem av Redaktørforeningen! Eg skammar meg djupt inne i kroppen berre over å skriva det.
Kroppen til mamma har ikkje vore så samarbeidsvillig i hennar livslange kamp for å bli rekna blant dei fine her i verda. I 1996 fekk hos livstrugande kreft, og nokre år seinare blei ho ufør. Plutseleg hadde det litt komiske skjeret i snobberiet hennar komme i eit meir tragisk lys. I staden for å tilhøra det forjetta borgarskapet, eller den stolte lærarstanden, eller til og med arbeidarklassen med sine store historiske oppgåver, har mor mi nå tatt plass i det ein kallar filleproletariatet.
Og det er fyrst no, når mamma sit heime i sin gamle villa utan jobb og lever på ei uføretrygd frå Nav som er to tredelar av vanleg lønn, at eg har byrja sjølv å seia at me kjem frå Eiganes.